Soorten gevoelens

Wanneer het lukt om gevoelens van deficiëntie te verwerken, kom je uit bij basis­capaciteiten van de psyche.

Basiscapaciteiten

Het lichaam en de psyche hebben allerlei basis­capaciteiten, die je helpen functioneren. Ze maken het mogelijk om te handelen, te denken en te voelen.

Er is een capaciteit voor het nemen van beslissingen, voor plannen, voor vaardigheden, er is liefde, begrip, verzorging. Voor relateren en prioriteiten stellen. En nog veel meer. Deze kwaliteiten zijn instinctief, of intrinsiek, of genetisch bepaald, zo je wilt. Ze zijn er zonder dat we ze hoeven te leren, maar we kunnen ze wel ontwikkelen.

Deficiënties

In onze kindertijd, wanneer onze zenuwstelsels nog niet volledig ontwikkeld zijn, functioneren de basis­capaciteiten nog niet zo goed. Kinderen lopen tegen allerlei moeilijkheden aan, omdat ze geen moeilijke gevoelens kunnen verdragen en geen uiteenlopende situaties aankunnen. Deze gaan gewoonweg hun capaciteiten te boven, ook vanwege hun gebrek aan levenservaring. Maar die onvolwassen manieren om met situaties om te gaan komen wel in onze Impliciete Geheugens terecht. Ze worden emotionele reacties en gedragspatronen. Ze beïnvloeden ons nog steeds als we volwassen zijn, zolang we deze niet verwerkt hebben.

Een groot deel van de gevoelens die daaruit voortkomen hebben te maken met basis­capaciteiten die niet toereikend zijn voor een situatie. We kunnen bijvoorbeeld een gebrek aan vaardigheid voelen, in plaats van de handigheid van de volwassen basiscapaciteit. Pessimisme dat de capaciteit voor het maken van plannen blokkeert. Ontevredenheid die de capaciteit blokkeert om onze behoeften te vervullen. Het gevoel dat we iets niet begrijpen, in plaats van de capaciteit om te begrijpen. Het gevoel dat we iets niet kunnen verdragen, waar een volwassen gevoel van verdragen geen probleem mee zou hebben.

De kind-gevoelens die basis­capaciteiten blokkeren worden "deficiënties" genoemd. Om werkelijk volwassen te worden is het vooral belangrijk om die deficiënties te verwerken, hoewel het verwerken van wat dan ook bevorderlijk is.

Emoties

Emoties zijn instinctmatig, net als de basis­capaciteiten. Deze gevoelens zoals boosheid, angst, walging en vreugde zijn gerelateerd aan bepaalde basis­capaciteiten, en kunnen worden doorwerkt. Vooral onder de negatieve zit altijd een deficiëntie.

Basiscapaciteiten voelen

Na het succesvol verwerken van een deficiëntie van een basiscapaciteit, zal die basiscapaciteit opkomen.

Je kunt de basiscapaciteit voelen als een gevoelstoon die je hele psyche doordringt. Je kunt een capaciteit herkennen aan die bepaalde gevoelstoon. Samen met de gevoelstoon is er het functioneren van de basiscapaciteit, dat wat moeilijker op te merken is, omdat je die capaciteit op het moment dat je gevoelens aan het verwerken bent vaak niet daadwerkelijk gebruikt.

Basiscapaciteiten kunnen ook worden opgewekt door acupressuur (of acupunctuur) en verschillende energietechnieken, zoals chakra meditaties. Het gebruik van dergelijke technieken kan ook een oplossing zijn om met de problemen van het onbewuste om te gaan, zolang je de issues nog niet verwerkt hebt.

Gewaarwordingen

Behalve de eerder beschreven gevoelens zijn er ook gewaarwordingen. Gewaarwordingen zijn gevoelens van het lichaam zoals pijn, druk, temperatuur en dergelijke. Net als de informatie van andere zintuigen, zoals de ogen en de neus, zijn ze precies dat, informatie.

Terwijl de informatie van de zintuigen er gewoon is, is de manier waarop je die ervaart iets wat verwerkt kan worden. Als je het bijvoorbeeld koud hebt, kan dat min of meer bedreigend voor je voelen. Hoe bedreigend dat voelt, kan worden verwerkt. En ook hoe je met die dreiging omgaat. Maar de kou is er gewoon.

Sommige gevoelens kunnen lijken op gewaarwordingen, die informatie zijn, terwijl ze dat niet echt zijn. Wanneer je bijvoorbeeld botten in je lichaam voelt, kan het lijken alsof er alleen maar een gevoel is dat er botten zijn. Maar in werkelijkheid voel je misschien een dofheid of droogte van de botten, die slechts lijkt op de aanwezigheid van een massa. En dat kan worden verwerkt.

Niet voelen

Het grootste obstakel voor het verwerken van gevoelens, is het niet voelen van gevoelens.

Zoals uitgelegd in het artikel over defensiviteit, kunnen we het contact met onze gevoelens verliezen als we ons op de een of andere manier erdoor bedreigd voelen, en we voelen dat we ons ertegen moeten beschermen.

Een andere reden om niet te voelen is dat het ons gewoon niet kan schelen. Als we geen reden hebben om bepaalde dingen te voelen, waarom dan moeite doen? Alleen als je behoefte hebt om dingen te voelen, en onplezierige dingen in het bijzonder, laat je ze toe in je bewustzijn, of ben je bereid om ze te gaan zoeken.

Het kan zijn dat je je er soms niet van bewust bent dat iets wat je in jezelf opmerkt eigenlijk een gevoel is, dat verwerkt kan worden. Je zou bijvoorbeeld kunnen merken dat je lang vasthoudt aan iets, maar je niet realiseren dat er eigenlijk een gevoel van "lang vasthouden aan iets" is. Dat gevoel kan verwerkt worden, om te komen tot een gevoel van frisheid, van flexibel zijn met wat je doet.