Het superego
Het superego dat, op irrationele manieren, maakt dat we ons aan allerlei regels houden.
Het superego maakt een aanzienlijk deel uit van ons onbewuste. Het is het deel van ons dat maakt dat we ons aan bepaalde regels houden, dat maakt dat we ons "gedragen". Het oordeelt over ons, bekritiseert ons, en maakt dat we ons slecht voelen als we iets "verkeerds" doen. Het is wat ons schuldig en beschaamd doet voelen. Het is onze "innerlijke criticus" of "innerlijke rechter".
Ons superego vertelt ons dingen zoals dat we geen dingen mogen breken, niet onvriendelijk tegen mensen mogen zijn, en dat we "alstublieft" moeten zeggen. Het zegt ons op welke manieren we mogen zitten, lopen en praten. Het zegt ons dat we niet lui mogen zijn, ons coöperatief moeten opstellen, en dat we moeten doen wat ons gezegd is.
Het oordeelt over ons aan de hand van of we ons wel of niet aan regels houden. Het maakt niet alleen dat we ons schuldig en beschaamd voelen, maar ook dat we ons stom, idioot, dwaas, dom, sloom of een verliezer voelen. Tenminste, als we deze pijnlijke gevoelens niet onderdrukken.
Hoewel het superego de beste bedoelingen heeft, is het niet echt vriendelijk.
Het valt ons gewoonlijk nauwelijks op als het superego ons probeert te beheersen. We "weten" slechts dat we bepaalde dingen niet moeten doen, en we blijven ervan weg, of we weten slechts dat we iets "moeten". Het meeste is in feite onbewust.
Vorming van het superego
Het grootste deel van ons superego wordt gevormd tijdens onze opvoeding. Onze ouders leerden ons wat goed en slecht is, wat we wel en niet moeten doen, en wat normaal is en wat niet. Om ons zover te krijgen dat we deze regels accepteerden, werden we op diverse subtiele en niet zo subtiele manieren onder druk gezet, zoals door straf, gezegd worden dat je je moet schamen, of vernederd te worden voor het doen van iets verkeerds. Dit is wat het superego gevormd heeft.
Het waren niet alleen onze ouders, maar in feite vele andere mensen in onze vroege omgeving die ons onder druk zetten om ons aan bepaalde regels te houden. Volwassenen in posities van autoriteit, zowel als andere kinderen. En mensen zetten ons nog altijd onder druk wanneer we volwassen zijn, wanneer ze hun superego's naar ons toe laten handelen, net zoals wij dat naar hun toe doen.
Het superego is als het ware de som van alle mensen in het verleden die geprobeerd hebben om ons aan bepaalde regels te laten houden.
De noodzaak van het superego
Kinderen zijn niet echt zelf in staat om de consequenties van hun daden te overzien. Het moet ze geleerd worden om zich aan bepaalde regels te houden, omdat anders anderen gekwetst worden of erger, dingen kapotgaan of dingen verkeerd gaan. Het moet ze geleerd worden om zich verantwoordelijk op te stellen.
Het is daarom onvermijdelijk en heilzaam dat kinderen een superego ontwikkelen. Er is een behoefte aan dat deze een gids vormt door het leven van mensen.
Wanneer het superego ons tegenwerkt
Soms hebben we het gevoel dat we ergens schuldig aan zijn, terwijl er in werkelijkheid niets verkeerd is aan wat we deden. We kunnen ons schuldig voelen voor luiheid, terwijl er in werkelijkheid helemaal geen werk is om te doen. We kunnen ons dom voelen omdat we iets niet weten, terwijl we in feite nooit de gelegenheid hadden het te leren. Van kinderen is bekend dat die zich vaak irrationeel schuldig voelen voor de dood van verwanten, of voor het scheiden van hun ouders.
Soms is het nodig om assertief te zijn, zoals wanneer verkopers of telemarketers ons storen en manipulatief behandelen. Maar als ze aardig lijken, en ze doen er gewoonlijk veel moeite voor zo over te komen, zijn we geneigd ons niet assertief op te stellen, omdat ons superego ons tegenhoudt onbeleefd te zijn.
Het superego is niet bijzonder precies. Het kan ons zeggen bepaalde dingen niet te doen, terwijl er objectief gezien niets mis mee is. Daarom is het een aspect van ons dat ons onnodig kan beperken.